Tez Giriş Bölümü Nasıl Yazılır? Adım Adım Anlatım ve Örnek Cümleler
Tez yazım sürecinde en çok zorlanılan bölümlerden biri, hiç şüphesiz giriş kısmıdır.
Birçok öğrenci için bu bölüm, “nasıl başlanacağı bilinmeyen” bir sayfa gibi görünür.
Oysa tezin giriş bölümü, okuyucuyu konuya hazırlayan, çalışmanın çerçevesini çizen ve merak uyandıran en temel bölümlerden biridir.
Bu yazıda, tez giriş bölümünün nasıl yazılacağını adım adım açıklayacak, dikkat edilmesi gereken unsurları ve örnek cümle kalıplarını paylaşacağız.
1. Adım: Konuya Genel Bir Giriş Yapmak (Arka Plan Oluşturma)
Tez giriş bölümünün ilk amacı, okuyucuyu konuya hazırlamaktır.
Bu nedenle girişe çok teknik ya da detaylı bilgilerle değil, konunun genel çerçevesi çizilerek başlanmalıdır.
Burada amaç; çalışmanın neden önemli olduğunu, toplumsal ya da bilimsel düzeyde neye hizmet ettiğini anlatmaktır.
İpucu: Bu bölüm, okuyucunun konuyla ilk kez karşılaştığını varsayarak yazılmalıdır.
“Son yıllarda ______ alanında yaşanan gelişmeler, bu konunun yeniden ele alınmasını gerekli kılmaktadır.”
“______, bireylerin/toplumların/gelişim süreçlerinin önemli bir parçası haline gelmiştir.”
“Bu bağlamda, ______ konusu hem ulusal hem de uluslararası düzeyde dikkat çekmektedir.”
“Literatürde ______ konusu üzerine çok sayıda çalışma yapılmış olsa da, bu alan hâlâ güncelliğini korumaktadır.”
📌 Bu bölümde kavramlar tanımlanmaz, konuya genel bir bakış sunulur. Kavramsal çerçeve ayrı bir başlıkta işlenir.
Tez giriş bölümünün en önemli bölümlerinden biri, araştırma probleminin ve gerekçesinin açıkça ortaya konulmasıdır.
Okuyucu, bu çalışmanın neden yapıldığını ve hangi soruya cevap aradığını bu kısımda öğrenmelidir.
Problemin net olmaması, çalışmanın yönsüz ve dağınık görünmesine neden olur.Unutulmamalıdır ki: “Konu” başka bir şeydir, “problem” başka. Konu genel alanı; problem ise o alandaki boşluğu ya da sorunu ifade eder.
“Bu çalışmanın temel problemi, ______ konusunun yeterince araştırılmamış olmasıdır.”
“Literatürde ______ konusuna dair sınırlı sayıda çalışmanın bulunması, bu araştırmanın önemini artırmaktadır.”
“Bu bağlamda çalışmanın temel sorusu şudur: ‘_________?’”
“Araştırma problemi, hem teorik hem de uygulamalı düzeyde tartışmaya açık bir alan sunmaktadır.”
“Bu çalışmanın yapılma gerekliliği, alandaki mevcut boşluktan kaynaklanmaktadır.”
“Alan yazında bu soruna yeterince odaklanılmamış olması, çalışmanın özgünlüğünü desteklemektedir.”
“Bu problemin ele alınması, hem bilimsel hem de pratik katkılar sunma potansiyeline sahiptir.”
📌 Bu bölümde çok uzun literatür değerlendirmeleri yapılmaz, sadece problemi gerekçelendirmeye yönelik birkaç kaynak ismi verilebilir.
Giriş bölümünde araştırma problemi ortaya konduktan sonra, çalışmanın amacı ve hedefleri açık şekilde belirtilmelidir.
Bu kısımda okuyucuya, bu çalışmanın tam olarak neyi ortaya koymayı hedeflediği net biçimde anlatılmalıdır.
Amaç, çalışmanın yönünü gösterir; hedefler ise bu yön doğrultusunda ulaşılmak istenen alt adımlardır.
Önemli: Amaç bir cümleyle özetlenmeli, hedefler madde madde yazılabilir (özellikle bilimsel tezlerde).
“Bu çalışmanın temel amacı, ______ konusunu ______ bağlamında incelemektir.”
“Araştırma, ______ sürecine ilişkin belirli değişkenlerin etkisini ortaya koymayı hedeflemektedir.”
“Bu bağlamda çalışmada, ______ alanına özgün katkılar sunulması amaçlanmaktadır.”
“Araştırma kapsamında ulaşılması hedeflenen noktalar şunlardır:”
X değişkeninin Y üzerindeki etkisini belirlemek
Katılımcıların konuya ilişkin görüşlerini analiz etmek
Literatürdeki boşluğu dolduracak veriler sunmak
📌 Hedefler sayısal ifadelerle değil, nitel veya kavramsal ifadelerle yazılmalı; ölçülebilirlik yöntem bölümüne bırakılmalıdır.
Tezinizde neyi ele aldığınız kadar, neyi ele almadığınız da önemlidir.
Bu nedenle giriş bölümünde çalışmanın kapsamı ve sınırlılıkları açıkça ifade edilmelidir.
Bu kısım hem okuyucunun beklentisini yönetir, hem de çalışmanın realist sınırları içinde kaldığını gösterir.
Sınırlılık belirtmek bir eksiklik değil, bir bilimsel sorumluluktur.
“Bu çalışma yalnızca ______ yılları arasında yapılmış araştırmalarla sınırlandırılmıştır.”
“Araştırma, yalnızca ______ üniversitesinde öğrenim gören öğrencileri kapsamaktadır.”
“Çalışma kapsamında yalnızca ______ değişkeni dikkate alınmıştır.”
“Bu çalışmanın en önemli sınırlılığı, örneklem grubunun belirli bir bölge ile sınırlı olmasıdır.”
“Çalışmada yalnızca nitel yöntemler kullanılmış; nicel veriler değerlendirilememiştir.”
“Katılımcıların beyanlarına dayalı veri kullanılması, objektif ölçümün önüne geçmiştir.”
Bu bölümde sınırlılıklar dürüstçe ifade edilmeli, çalışmanın değersizleşmesine neden olmayacak şekilde yapılandırılmalıdır.
Giriş bölümünün sonunda, okuyucunun tez boyunca nelerle karşılaşacağını bilmesi için çalışmanın bölümleri kısaca tanıtılır.
Bu adım, hem metnin okunabilirliğini artırır hem de tezin yapısal bütünlüğünü ortaya koyar.
🎯 İpucu: Bu bölüm, her bölümün içeriğini 1-2 cümleyle özetlemeli; detaylara girilmemelidir.
“Tezin birinci bölümünde ______ konusunun kuramsal çerçevesine yer verilmiştir.”
“İkinci bölümde araştırmanın yöntemi, örneklem grubu ve veri toplama araçları açıklanmıştır.”
“Üçüncü bölümde elde edilen bulgular analiz edilmiş, dördüncü bölümde bu bulgular tartışılmıştır.”
“Son bölümde ise araştırma sonuçlarına, önerilere ve çalışmanın sınırlılıklarına yer verilmiştir.”
📌 Bu kısım genellikle tek bir paragraf olarak yazılır ve giriş bölümünün sonunu oluşturur.
Tezin giriş bölümü, çalışmanın çerçevesini çizen ve okuyucuyu metne hazırlayan en önemli bölümlerden biridir.
Bu bölümde yapılan yönsüzlük, belirsizlik veya fazla teknik anlatım, hem okuyucunun ilgisini kaybetmesine hem de çalışmanın bilimsel niteliğinin zedelenmesine yol açabilir.
Bu yazıda;
🔸 konunun arka planını oluşturmak,
🔸 araştırma problemini ve gerekçesini ifade etmek,
🔸 amacı ve hedefleri net biçimde sunmak,
🔸 kapsam ve sınırlılıkları dürüstçe belirtmek,
🔸 tezin genel yapısını tanıtmak gibi
adımların nasıl yazılması gerektiği detaylıca ele alınmıştır.
📌 Unutulmamalıdır ki:
İyi bir giriş bölümü, tezin kalan bölümleri için güçlü bir zemin oluşturur.