Turnitin gibi benzerlik tespit yazılımları, akademik yazılardaki intihal riskini belirlemek için kullanılır. Ancak bazı durumlarda sistem, raporu gören öğrencide panik yaratabilir.
"Benzerlik oranım çok yüksek çıktı, şimdi ne yapacağım?" sorusu, akademik süreçte en sık karşılaşılan sorunlardan biridir. Bu yazıda, yüksek çıkan benzerlik oranını nasıl düşürebileceğini, nelere dikkat etmen gerektiğini ve yaygın yanlışları birlikte ele alıyoruz.
%0–15 → Genellikle kabul edilebilir düzey
%15–30 → Gözden geçirilmesi önerilir
%30 ve üzeri → Etik risk barındırır ve metin akademik olarak sorunlu sayılabilir
Ama sadece oran değil, hangi bölümlerin benzer olduğu da önemlidir. Kaynakça, başlık, ortak ifadeler gibi bölümler yüksek benzerlik gösterebilir ama bu her zaman etik sorun yaratmaz.
“Silince düşer sanıyordum...”
Hayır canım, bu çok yaygın bir yanılgı. Turnitin, oranı metnin kalan kısmı üzerinden yeniden hesaplar.
Yani benzer bölümleri silmek, oranı düşürmez; hatta bazen oran daha da yükselebilir çünkü kalan metin daralır ve benzerlik yüzdesi artar.
“Üzerine yazı ekledim ama oran hiç değişmedi...”
Evet, çünkü sistem sadece benzerlik içeren bölümleri değerlendirir.
Yeni yazdığın cümleler özgün bile olsa, benzerlik oranı doğrudan etkilenmez.
Oranı düşürmek için var olan benzer cümlelerin değiştirilmesi gerekir.
Alıntı kurallarına uygun olarak yazılmış cümleler bile Turnitin tarafından işaretlenebilir. Ancak bunlar doğru gösterilmişse, etik olarak sorun teşkil etmez.
Sadece bu bölümleri değiştirmek, rapordaki kritik oranı düşürmeyebilir.
Turnitin raporunda hangi bölgenin yüzdelik olarak daha çok katkı verdiği net şekilde görünür.
Öncelikle bu alanları tespit edin. Renkli işaretlemeler burada size rehber olur.
👉 Genellikle koyu kırmızı → %10+
👉 Açık mavi → %1–2
Cümle yapısını değiştirin, kelime seçimlerini yenileyin, ama anlamı koruyun.
Bu, oranı düşürmede en etkili ve en etik yöntemdir.
Özgün ifade + doğru kaynak = hem düşük oran hem yüksek kalite
Teknik terimler, tanımlar ya da genel geçer ifadeler ard arda kullanıldığında Turnitin benzerlik tespit eder.
Bu tekrarları sadeleştirerek oranı düşürmek mümkün.
APA, MLA veya İSNAD sistemlerinden birini kullanarak alıntıları net şekilde belirtin.
Doğru kaynak gösterimi yapılmışsa, sistem etik risk algılamaz — sadece teknik benzerlik gösterir.
Turnitin gibi yazılımlar tarafından yüksek çıkan benzerlik oranı, çalışmanızın reddedilmesine ya da etik sorunlara yol açabilecek bir uyarıdır. Ancak unutulmamalıdır ki:
Oranı düşürmenin en etkili yolu, benzer cümleleri yeniden yazmak ve özgünleştirmektir.
Sadece alıntıları silmek ya da yeni cümleler eklemek, Turnitin benzerlik raporunu anlamlı şekilde değiştirmez. Bunun yerine:
Yüksek katkı sağlayan bölgelere odaklanmak
Parafraz tekniklerini uygulamak
Gereksiz tekrarları sadeleştirmek
Kaynakları doğru sistemle göstermek
gibi adımlar çok daha etkili ve etik sonuçlar doğurur.
Bu süreci doğru yönetmek, hem oranı düşürür hem de çalışmanı daha güçlü ve akademik hale getirir.